Noaberschap in de Achterhoek
Leven naast en met elkaar
Noaberschap is een diepgeworteld begrip in de Achterhoek en draait om burenhulp in de breedste zin van het woord. Het betekent dat mensen in kleine gemeenschappen naar elkaar omkijken, hulp bieden waar nodig en oprechte betrokkenheid tonen. Of het nu gaat om praktische hulp, een luisterend oor of samen zorgen voor ouderen en zieken, noaberschap is vanzelfsprekend.
Betrokkenheid
Deze traditie, vooral van belang in dorpen en boerengemeenschappen, zorgt voor verbinding en saamhorigheid. Noabers – de betrokken buren – spelen hierin een sleutelrol. Zonder hen geen noaberschap. Het is een eeuwenoude gewoonte die ook vandaag de dag nog sterk leeft en de Achterhoek zijn warme, hechte karakter geeft.
As buren helpt wi-j mekaar as 't neudig is.
In het verleden
Van oudsher hebben buren een belangrijke taak bij een uitvaart. Al het werk werd door buren gedaan. Het regelen van begrafenissen was dus een taak van een gemeenschap. Wanneer iemand overleed was het de gewoonte om onmiddellijk de naaste buren daarvan in kennis te stellen, het zogenaamde ''aanzeggen.'' De aanzegger ging de huizen langs om namens de familie te vertellen dat die persoon was overleden. Andere buren verzorgden de overledene. Gezamenlijk zorgden ze voor koffie en brood. Bij de uitvaart zorgde de buurman die een paard had dat zijn koets of wagen gebruikt kon worden. Weer andere buren fungeerden als drager.
Noaberschap in deze tijd bij uitvaarten: samen zorgen, samen dragen
Ook vandaag de dag staat noaberschap centraal in de Achterhoek. Buren, maar wellicht ook familie en vrienden willen graag iets betekenen in tijden van rouw. Hoewel professionele hulp onmisbaar is, blijft er veel ruimte voor onderlinge betrokkenheid. Van praktische ondersteuning tot een luisterend oor – noaberschap versterkt de verbondenheid binnen de gemeenschap.
Nabestaanden kunnen zelf bepalen hoe zij deze hulp invullen. Soms nemen buren taken op zich, zoals het verzorgen van koffie of het ondersteunen bij de uitvaart. Andere keren wordt de kring uitgebreid met familie, vrienden of andere groepen. Zo ontstaat een afscheid dat niet alleen persoonlijk en warm is, maar ook de kracht van saamhorigheid laat zien.
Wat kunnen buren betekenen bij overlijden?
Buren kunnen veel betekenen. Uiteraard, alles helemaal naar behoefte en wensen van de nabestaanden.
- De buurt informeren en overleggen waar behoefte aan is.
- Rouwkaarten bezorgen in de buurt.
- Helpen met koffieschenken of catering.
- Bezoek ontvangen bij condoleance en uitvaart.
- Hulp bieden bij maaltijden.
- Helpen bij het verzorgen van dieren of de tuin.
- De rouwstoet begeleiden of bijvoorbeeld het verkeer regelen.
- Dragers regelen en dragen.
- Een luisterend oor bieden.
- Ook na de uitvaart betrokken blijven bij praktische hulp.
Kortom als noabers elkaar bijstaan in een moeilijke tijd.